Jezelf kwijt zijn

Kan dat eigenlijk wel?

augustus 10, 2024

Ik stond erbij en keek ernaar

Ik weet in ieder geval wel dat het zo kan voelen. Ik stond in Parijs voor een oude etalage van een postkantoor of iets dergelijk. Je weet wel, zo’n verwaarloosde uitstalling waar het stof op ligt en de zon alle kleur heeft doen vervagen. Ik stond erbij en keek ernaar. En kon me er niet toe zetten om in beweging te komen.

Op zoek naar mezelf

Mijn broer was kort daarvoor overleden en ik had besloten stage te lopen in Parijs, zodat ik bij mijn ouders kon zijn, die daar tijdelijk woonden. Die etalage lag op de weg naar mijn stage en ik moest dus verder lopen, maar het lukte niet. Ik voelde me als een zware, lege huls. Een hol standbeeld. En ik had daar misschien nu nog gestaan als ik mezelf niet had gedwongen om door te gaan. Maar was dat de juiste beslissing?

Hoewel ik vaak aangaf dat ik door de dood van Harald mezelf kwijtraakte is dat niet helemaal waar. Ook lang daarvoor was ik altijd op zoek naar wie ik nu was tussen al die andere ik-en.

Wie ben jij als je ineens geen moeder meer bent of collega of vrouw van of hardloopster of goede kokkin of brunette … Wie ben jij als je zelfs geen naam meer hebt. Geen lichaam.

Ik zocht mezelf in Westerse en Oosterse astrologie, in de betekenis van mijn naam, in persoonlijkheidstestjes klein en groot, in relaties en in werk, maar vond vooral algemeenheden of wat anderen graag zouden zien. Misschien is het eerlijker te stellen dat toen mijn broer overleed ik de zoektocht opgaf.

Als ik toen voor die etalage had stil blijven staan, had ik wellicht ontdekt dat ergens diep van binnen mijn hart nog klopte, mijn Zelf altijd al aanwezig was. Maar ik dwong mezelf verder en liet dat holle standbeeld vullen door de omstandigheden. Wilde je een serieuze werker dan kreeg je die. Wilde je een feestbeest? Kan ik ook zijn. En ik raakte mezelf misschien wel meer kwijt dan ooit.

Etiketjes

Pas toen ik vreselijk depressief, eindelijk in therapie ging werd ik gedwongen stil te staan en te zijn. De eerste gesprekken bestonden letterlijk uit gewoon daar zitten en huilen. Tot heel langzaam mijn Zelf weer naar de oppervlakte kwam drijven.

In antwoord op mijn eigen vraag, nee, je kunt je Zelf niet kwijt zijn. Je bent wie je bent. Altijd. Maar… Leven (en dood) kan er wel voor zorgen dat dat Zelf bedolven raakt en minder of helemaal niet meer zichtbaar wordt.

Met de astrologie en testjes en wat al niet meer probeerde ik mijn Zelf te definiëren. Lastig, want zoals Fred Sterk in zijn boek ‘Denk je Sterk’ aangeeft, valt je Zelf niet in woorden te vatten. Maar ik probeerde dat wel en in plaats van mijn Zelf te vinden, plakte ik het vol met etiketjes tot ik het niet meer kon zien.

Dit doen we allemaal tot bepaalde hoogte. Denk maar aan wanneer je kennismaakt met een vreemde. Hoe beschrijf je jouw Zelf? Met je naam, je functies, je rol, je relaties. En dat is natuurlijk in die situatie helemaal prima. Maar zijn al die woorden precies wie je bent?

Wie ben je als alles is weggevallen?

Je kunt je Zelf niet kwijt zijn. Het is wel interessant om ernaar op zoek te gaan. Niet in de buitenwereld door het zoeken naar labels. Maar door stil te staan en je af te vragen ‘Wie ben ik zonder al die woorden?’ Wie ben jij als je ineens geen moeder meer bent of collega of vrouw van of hardloopster of goede kokkin of brunette … Wie ben jij als je zelfs geen naam meer hebt. Geen lichaam.

Dit is de vraag die ik als titel heb gegeven aan mijn eerste boek. Wie ben ik? Het is een werkboek met vragen, opdrachten, visualisaties aan de hand van één tarotkaart. Grote Arcana Maan. Deze kaart toont een woestijn met daarboven een maan. Een op het oog leeg gebied, maar in het schijnsel van de maan kan en mag alles daar zijn. Ook jij.

Het is een kaart die het stil staan en zijn verbeeld dat ik hierboven beschreef. Het is ook een kaart van droombeelden, omdat waar concrete woorden tekortschieten, dromen en beelden je verder helpen.

Geen definitie, maar een kompas

Het doel van mijn boek is niet om een definitie te geven aan jouw Zelf. Het doel is de beelden met betrekking tot je Zelf tot een soort kompas te vormen. Zodat, wanneer het nodig is een etiketje te plakken (en ja ook dat hebben we nodig, want hoe stel je je anders aan die ander voor?) je een etiketje plakt in overeenstemming met jouw wezenlijke Zelf. Dan plak je niet meer om te verbergen om juist jouw Zelf naar buiten te brengen.